Karaman’ın Kazımkarabekir ilçesinde yüzyıllardır çeşitli yapıların inşasında kullanılan kasaba taşı, ilçenin son ustalarının gayretiyle yaşatılmaya çalışılıyor.
Beyaz rengi ve ince tabakalı yapısıyla bölgeye özgü bir kalker taşı olan “kasaba taşı”, ilçe merkezine 2 kilometre mesafede bulunan ocaklardan yüzyıllardır beden gücüyle çıkarılıyor.
Yerin yaklaşık 1 metre altında ilk katmanına ulaşılan taş, sökülmesinin ardından işlenerek yapıların inşasında kullanılıyor.
İlçede kasaba taşı kullanılarak 14. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Büyük Cami ve 15. yüzyıl sonlarına tarihlenen Nalbastı Cami de taşın ilçedeki uzun geçmişine ışık tutuyor.
Çiftçiliğin yanı sıra 30 yılı aşkın süredir ocaktan taş çıkardığını belirten Muharrem Toker (44), AA muhabirine, dayısıyla ilçenin taş işçiliği yapan son ustaları olduklarını söyledi.
İlçede kasaba taşından çok sayıda ev, cami, çeşme, mezar ve duvar gibi yapı olduğunu anlatan Toker, şunları kaydetti:
“Geçmişten günümüze kadar taş işi ve çiftçilikle uğraştım. Şimdilerde eski ustalardan kimse kalmadığı için taş işine yoğunluk verdik. Çünkü bunu kültürel bir miras olarak kabul ediyorum ve devam ettirmek istiyorum. Taşı ocaktan söküyoruz ve işliyoruz. Kasaba taşı ocaktan çıktığında daha yumuşak oluyor ama yıllar geçip içindeki nemi attığında daha da sağlamlaşıyor. Deforme ve yıpranma olmuyor. İlçemizde bu taşın kullanıldığı çok yapı var. Şu anda mezar, çeşme, ev duvarı ve taşla yapabilecek her şeyi yapabiliyoruz.”
“Kültürel mirasın yok olmaması için uğraşıyoruz”
Toker, Karaman’ın merkezi ve şehir dışından da taş siparişi aldıklarını dile getirdi.
İlçelerinin simgesi olan kasaba taşını yaşatmak istediklerini vurgulayan Toker, şöyle devam etti:
“Sökümden sonra alıcılarının siparişlere göre taşı hazırlıyoruz. Şehir dışından talepler oluyor. Kayseri, Antalya, Adana, Muğla’ya taş gönderdim. Çocukluğumda ilçemizde 15-20 usta vardı. Şimdi sadece dayım ve ben kaldım. Zor olduğu ve sabır gerektirdiği için yapan kalmadı. Kültürel mirasın yok olmaması için uğraşıyoruz, kazancından da memnunuz. Bizden sonra da bu işi yapacak birilerinin çıkmasını çok isterim. İnşallah önümüzdeki süreçte kasaba taşının coğrafi işaretini alarak ilçemize kazandırmayı düşünüyoruz.” diye konuştu.
Taş ustalarından Mehmet Dağ (61) ise daha önce kahvehane işlettiğini, 4 yıldır taş işçiliğine yöneldiğini kaydetti.
Geçmişte taş yapıların sayısının çok daha fazla olduğunu anlatan Dağ, kasaba taşının birçok avantajı bulunduğunu belirtti. Dağ, şu ifadeleri kullandı:
“Yeğenimle beraber bu işi sürdürüyoruz. Bu taş sağlamlık yönünden iyi. Mermerden daha sağlam, hesaplı oluyor. Allah’a çok şükür talebimiz iyi. Bazen dışarıdan talepler oluyor. Elimizden geldiğince gitmeye çalışıyoruz. Çocukluk zamanımda ilçemizde hemen hemen betonarme ev yoktu. 30 yıl öncesine kadar neredeyse tüm evlerimiz taştı. Yazın serin, kışın sıcak tutardı. Şimdi taş evler yıkılmaya başladı. İsteyenlerin evlerini restore ediyoruz. Halen kullanılmakta olan evler var.” ifadelerini kullandı.
